Zoetermeer kent unieke architectuur waar de meeste mensen onwetend langslopen. In de serie ‘Het gebouw van de maand’ laat ArchitectuurPunt Zoetermeer verschillende bijzondere gebouwen zien. In de voormalige fabriek van Brinkers aan de Bleiswijkseweg werd vroeger margarine geproduceerd. Nu is het een ontmoetingsplek voor de IT community van Zoetermeer.
Een modern functioneel bedrijfscomplex
Op zolder vond ik onlangs een overdruk van een artikel in het blad Bouw uit 1971, waarin de nieuwbouw van Brinkers’ Margarinefabrieken N.V. heel zakelijk stond beschreven. Binnen drie jaar kon na het eerste contact tussen de opdrachtgever en de associatie van ingenieurs, Buro Op ten Noort-Blijdenstein in 1965 een nieuwe fabriek in gebruik worden genomen. Een modern functioneel bedrijfscomplex om margarine te produceren, gelegen aan de Bleiswijkseweg. Het nieuwe onderkomen van Brinkers was noodzakelijk na de onteigening van het oude fabriekscomplex, dat in de Zoetermeerse Dorpsstraat tot persona non grata was verklaard.
Met de groei tot nieuwe stad in het vooruitzicht was de fabriek in het oude dorpshart te groot, te druk, te milieubelastend en te belemmerend voor nieuwe ontwikkelingen van de straat zelf en van de geplande woonwijk Palenstein. In 1965 werd nog niet over hergebruik van industriële complexen nagedacht; sloop hier en nieuwbouw elders was het devies.
Verbouwingen en nieuwe gevels
Zo werd het groeiende boterdorp Zoetermeer op een andere locatie een nieuw, functioneel bedrijfscomplex rijker. Ook bij het bereiden van margarine veranderen productiewijzen en na 20 jaar vertrok Brinkers uit Zoetermeer, nu naar Zeewolde. Het bedrijfscomplex werd in 1990 als een te huren bedrijfsverzamelgebouw op de markt gezet en daarna verkocht aan een belegger die zich vooral richt op ICT- en kennisbedrijven, onderwijsinstellingen en startende ondernemingen. De gebouwen zijn door diverse architecten – Bečka-Van Wilsum, Barcode Architects – in de loop van de tijd verbouwd en van nieuwe gevels voorzien, waarbij de karakteristieke staalconstructies zowel binnen als buiten dominant zichtbaar bleven.
Industrieel erfgoed wordt innovatieve hub
Zo wordt recent industrieel erfgoed gebruikt als een broedplaats vol interactie en samenwerking: een nieuwe ontmoetingsplek voor onderwijs, onderzoek en startende ondernemingen. Een innovatieve plek, waar kennisdeling plaats vindt, innovaties ontstaan en co-creaties worden geboren. Was boter het product van het oude Zoetermeer, zo staat deze hub voor het nieuwe beeld van Zoetermeer als ICT-city.
Ik zal de overdruk van het artikel afstaan aan het Historisch Genootschap Oud Soetermeer…
Tekst: Willem Hermans, stedenbouwkundige/schatbewaker.
Foto boven: De Dutch Innovation Factory. Foto Dick Valentijn.
December 2023. Dit artikel verscheen eerder op de website Zoetermeer Actief. Alle afleveringen van ‘Gebouw van de Maand’ kunt u hier terug vinden. Het gebouw van de maand is gekozen door ArchitectuurPunt Zoetermeer.
