Als Schatbewakers zijn we nog steeds op zoek naar de Ziel van Zoetermeer. Gedurende deze zoektocht hebben we al een paar echte schatten gevonden. Uit de oogst tot nu toe hebben we er twee geselecteerd, omdat het wel heel bijzondere schatten zijn.
De ene schat is niet meer fysiek aanwezig in de stad; sloop heeft al toegeslagen. En dat is vreemd voor een gebouw dat in 1971 is bedacht, in 1976 in gebruik is genomen en in 2001 is gesloopt. Dat voor de bouw van een nieuwe stad bestaande oude bebouwing zou moeten verdwijnen is voorstelbaar. Maar sloop van panden, die pas enkele decennia oud zijn, in de groeistadfase zijn gerealiseerd en tot een markant en beeldbepalend complex kunnen worden gerekend blijft vraagtekens oproepen. Zeker in de huidige tijd lijken hergebruik en transformatie van het bestaande vastgoed veel zinvoller en verstandiger. Zo is dus wel het doek gevallen voor het wijkcentrum Meerzicht van de architecten Alberts & van Huut en de bij het project betrokken kunstenaar Hamelberg. Noem het een schat in ontwikkeling, vroegtijdig van een ongetwijfeld turbulent ‘leven’ als icoon van de wijk beroofd. Zie voor het gehele verhaal; Architectuurgids Zoetermeer, Joosje van Geest, 2016, blz. 158/159).
Gelukkig is het veel beter afgelopen met die andere schat, onze eigen Dorpsstraat. Al vanaf het begin van de planvorming voor een Groot-Zoetermeer is er discussie gevoerd over het wel of niet saneren, dan wel de grootschalige sloop van de Dorpsstraat. Een directe aanleiding vormde de in deze straat gevestigde Brinkers boterfabriek. Dit grote productiebedrijf nam niet alleen veel ruimte in, maar ook het verkeer en de milieubelasting vroegen om verplaatsing. Dat proces heeft in 1968 geleid tot nieuwbouw van de fabriek aan de Bleiswijkseweg.
Ondertussen verschenen allerhande plannen voor de verbetering en vernieuwing van de Dorpsstraat. “Wat moet je eigenlijk met die oude meuk in een nieuwe stad? Waarom maken we er niet een modern winkelcentrum van, met nieuwe bebouwing, luifels en achterliggende bedieningsstraten en parkeerterreinen?” De jarenlang gevoerde discussies over complete sloop + nieuwbouw, gedeeltelijke sloop + nieuwbouw, of het in fasen verbouwen en vernieuwen op basis van de bestaande structuur heeft in 1971 geleid tot het besluit van het gemeentebestuur om het grootste deel van de straat te handhaven. Daardoor is in de afgelopen tientallen jaren een proces mogelijk geworden om via hergebruik en transformatie van het bestaande vastgoed, via kleinschalige nieuwbouw de Dorpsstraat tot een uniek fenomeen voor de stad te behouden.
Zie voor het gehele verhaal: Architectuurgids Zoetermeer, Joosje van Geest, 2016, blz. 51/53 en blz. 110/113).
Als illustratie van de strijd om de Dorpsstraat als schat te behouden zijn afbeeldingen beschikbaar uit het archief van de heer Oosterom, eigenaar van de schoenenwinkel in de Dorpsstraat; krantenberichten, maquettefoto’s en brochures (nog te digitaliseren).
#Architectuurgids #Zoetermeer
